Wiele osób z Hashimoto usłyszało od swojego lekarza, że przy tej chorobie istnieje większe ryzyko zachorowania także na inne schorzenia autoimmunologiczne. Celiakia należy właśnie do grona tego typu chorób. Osoby chore na celiakię przez całe życie nie mogą spożywać produktów zawierających gluten (nawet w minimalnych ilościach), ponieważ aktywuje to układ odpornościowy do niszczenia kosmków jelitowych, odpowiadających za wchłanianie bardzo ważnych dla ich organizmu substancji odżywczych. To z kolei powoduje wiele zaburzeń począwszy od strony układu pokarmowego, skończywszy na depresji czy problemach z zajściem w ciążę. Objawy Hashimoto często przypominają również objawy celiakii.
Hashimoto i celiakia – jak często te choroby współwystępują?
Według różnych badaczy współwystępowanie celiakii i choroby Hashimoto wynosi od 3,2 do 43%. Ryzyko wystąpienia celiakii wśród osób z Hashimoto szacuje się na 1:30 przypadków i jest ono aż 10 razy większe niż w populacji ogólnej [1].
Ze względu na tak częste współwystępowanie obu tych chorób (Hashimoto celiakia) Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii Hepatologii i Żywienia Dzieci ESPGHAN rekomenduje wykonanie badania genetycznego na celiakię u wszystkich osób z autoimmunologicznymi chorobami tarczycy [2]. Należy zwrócić uwagę na to, że osoby chore mają celiakię zapisaną w genach. U części osób z określonymi genami celiakii choroba ta nigdy się nie rozwija, niemniej bardzo ważne są czynniki, które mogą ją aktywować. Takim czynnikiem może być właśnie choroba Hashimoto, stąd rekomenduje się wykonanie testu na celiakię u każdej osoby z tym zapaleniem tarczycy.
Objawy Hashimoto – mogą być również objawami celiakii
- Celiakia kojarzona jest gównie z problemami gastrycznymi. Gdy nie występują, można przeważnie usłyszeć, że nie ma potrzeby wykonywania badań w jej kierunku. Tymczasem aż 70% przypadków z nowo zdiagnozowaną celiakią nie prezentuje objawów ze strony układu pokarmowego.
- Kolejnym mitem jest to, że celiakia jest chorobą wyłącznie wieku dziecięcego. Kiedyś faktycznie tak uważano, jednak aktualnie 60% nowo rozpoznanych przypadków celiakii dotyczy właśnie osób dorosłych [3].
- Ze względu na te niespójności poziom diagnostyczny celiakii w Polsce jest bardzo niski. Badania dowodzą, że aż 95% osób z celiakią nie wie o swojej chorobie.
Zbadaj się pod kątem celiakii – badanie kosztuje niewiele, a odpowiednio ukierunkowana diagnostyka może zdziałać cuda! Skorzystaj z poniższego formularza i umów się na wizytę już dziś!
Umów badanie
Objawy Hashimoto mogą być mylone z objawami celiakii, przez co ciężko przy zapaleniu tarczycy rozpoznać celiakię. Zobacz, jakie są wspólne objawy Hashimoto i celiakii:
Celiakia a Hashimoto – co zyskuje osoba z chorobą Hashimoto, wykrywając u siebie celiakię?
Osoby ze stwierdzoną celiakią powinny przejść na ścisłą dietę bezglutenową. Hashimoto dieta bezglutenowa – jakie korzyści przynosi osobom z Hashimoto i celiakią eliminacja glutenu? Przyczynia się w takiej sytuacji do:
- Poprawy funkcjonowania tarczycy – może dojść do stopniowego zmniejszania dawki leku na skutek poprawy wchłaniania w jelicie, a nawet remisji Hashimoto.
- Ustąpienia dolegliwości, które wynikają z celiakii – np. problemów gastrycznych czy skórnych, wypadania włosów, a nawet łysienia plackowatego, anemii, bólu głowy, mgły mózgowej i wielu innych.
- Uregulowania cyklu miesiączkowego, uniknięcia kolejnych niepowodzeń ciążowych (jeśli takie problemy występują).
- Uniknięcia powikłań wynikających z nieleczenia celiakii – takich jak nowotwory układu pokarmowego, głównie chłoniaki (nieleczona celiakia zwiększa ryzyko wystąpienia tych nowotworów 40-krotnie).
Przeprowadzone przez włoski ośrodek badania pokazały, że wprowadzenie diety bezglutenowej u osób z subkliniczną niedoczynnością tarczycy i celiakią doprowadziło do znacznego unormowania pracy tarczycy:
- u 71% pacjentów po roku diety bezglutenowej doszło do uregulowania subklinicznej niedoczynności tarczycy;
- u 19% przestrzegających diety bezglutenowej poziom przeciwciał przeciwtarczycowych zaczął mieścić się w normie.
Uwaga! Celiakia to nie to samo co alergia czy nadwrażliwość na gluten. Nie można jej więc wykryć w testach na alergie czy opóźnione nietolerancje pokarmowe IgG zależne. W celu zdiagnozowania celiakii wykonuje się test genetyczny, a jeżeli jego wynik wskazuje na predyspozycje genetyczne do tej choroby – bada przeciwciała, ale specyficzne dla dla tego typu nietolerancji glutenu.
Hashimoto a celiakia – dlaczego pomimo eliminacji glutenu pacjenci odczuwają objawy celiakii?
Dieta bezglutenowa z wyboru i dieta osoby chorej na celiakię to dwie różne diety. Pacjenci z celiakią muszą unikać nawet śladowych ilości glutenu, które mogą dostać się do danego pożywienia w czasie procesu produkcyjnego. Dlatego kupują certyfikowane bezglutenowe przyprawy, certyfikowane mąki, makarony itp. Jeśli jesteś na diecie bezglutenowej z wyboru, prawdopodobnie nie zwracasz uwagi na śladowe ilości glutenu.
Hashimoto i celiakia – czy dieta bezglutenowa jest konieczna, jeśli nie masz celiakii?
W takiej sytuacji wcale nie musisz odstawiać glutenu! Chociaż wiele osób radzi odstawienie glutenu przy Hashimoto – jeśli nie masz celiakii, eliminacja tego składnika wcale nie jest dobra! Mówią o tym źródła naukowe: „Wśród pacjentów z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy należy rozważyć poszerzenie diagnostyki w kierunku celiakii, a w przypadku jej występowania zastosować dietę bezglutenową. Rozpoznana nietolerancja laktozy może spowodować konieczność wprowadzenia do jadłospisu produktów bezlaktozowych. Nie ma jednak wystarczających dowodów skłaniających do rutynowego stosowania diet eliminacyjnych w tej grupie chorych”. [4]
Co więcej, eliminacja glutenu wiąże się również z niepotrzebną eliminacją takich składników pokarmowych jak błonnik, witaminy (głównie z grupy B), minerały. Może ponadto stanowić problem w codziennym przygotowaniu pełnowartościowych posiłków.
Celiakia a Hashimoto – jak sprawdzić, czy możesz jeść gluten?
W przypadku osób z chorobą Hashimoto, a więc tych będących w grupie ryzyka zachorowania na celiakię, diagnostykę najlepiej rozpocząć od badania genetycznego. To jedyny sposób, aby w 100% wykluczyć tę chorobę. Jeśli nie masz genów z nią związanych, to celiakia nigdy u Ciebie nie wystąpi. Są jeszcze badania przeciwciał (badania z krwi), ale nie u wszystkich osób z celiakią wynik będzie wiarygodny. Dlaczego? Bo nie wszyscy wytwarzają przeciwciała. Nie będą one również wiarygodne, jeśli ograniczasz gluten czy gdy celiakia jest we wczesnym stadium. Po badania krwi sięga się dopiero wówczas, gdy test genetyczny wykaże istnienie układu genów DQ2,2 lub/i DQ2,5 lub/i DQ8.
Źródła:
[1] Ratajczak A., Moszak M., Grzymisławski M., Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, „Pielęgniarstwo i zdrowie publiczne” 2017, 7(4), 309.
[2] Nowe wytyczne diagnostyki celiakii wg Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN), oprac. A. Rybak, „Standardy Medyczne Pediatria” 2012, 9, 179-184.
[3] D. Satora, K. Bochen, A. Prystupa, J. Pietraszek-Mamcarz, J. Mosiewicz, J. Schabowski, Celiakia – choroba nie tylko dziecięca, „Family Medicine & Primary Care Review” 2011, 13, 1.
[4] K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2017, 8, 4, s. 159.
[5] M. Asik i in., Decrease in TSH levels after lactose restriction in Hashimoto’s thyroiditis patients with lactose intolerance, “Endocrine” 2014, 46 (2).
Dowiedz się więcej: