Jeśli w Twojej najbliższej rodzinie pojawiła się celiakia, pierwszym krokiem powinno być przebadanie siebie oraz bliskich. Celiakia jest chorobą uwarunkowaną genetycznie, co oznacza, że dziedziczymy ją po swoich rodzicach i możemy przekazać ją swoim dzieciom. Nawet jeśli rodzic dobrze toleruje gluten, może być nosicielem genu/genów predysponujących do choroby i może je przekazać swojemu dziecku, u którego choroba się rozwinie.
Celiakia dziedziczenie – kiedy może wystąpić celiakia?
Dzieje się tak, ponieważ do zachorowania na celiakię potrzebne są odpowiednie geny (te dziedziczymy) oraz czynnik aktywujący (np. inna choroba, silny stres, ciąża). Dobrze jest być przygotowanym na rozwój celiakii, ponieważ to pozwoli uchronić nas po pierwsze przed skutkami choroby, a po drugie skrócimy znacznie czas diagnozy. Jak się przygotować na celiakię? Na początku należy sprawdzić, czy mamy skłonności do rozwoju celiakii. Taką informacje da nam badanie genetyczne, które sprawdza obecność specjalnych genów. Jeśli badanie genetyczne nie wykaże obecności genu/genów (DQ2,2 DQ2,5 DQ8), na tej podstawie można wykluczyć chorobę. Istotne jest to, aby badanie wykonać w jak najszerszym zakresie.
Celiakia a potomstwo – dlaczego zaleca się badania genetyczne?
Po pierwsze według rekomendacji ESPGHAN należy wykluczyć ryzyko rozwoju celiakii u najbliższych krewnych (dzięki temu nie musimy martwić się, czy celiakia kiedyś u nas wystąpi). Z tego względu warto poddać badaniu na celiakię najbliższych krewnych pierwszego stopnia. Po drugie jeśli badanie wykaże skłonność do rozwoju celiakii, to jest to sygnał do tego, aby raz do roku kontrolować poziom określonych przeciwciał – po to, aby jak najwcześniej wykryć aktywną formę celiakii (pamiętaj, że samo oznaczenie przeciwciał bez badania genetycznego nie jest wskazane).
Czy wiesz, że w przypadku wystąpienia celiakii u jednego z bliźniąt jednojajowych szanse na pojawienie się tej choroby u drugiego bliźniaka wynoszą 75%?
Celiakia jest chorobą trudną w diagnostyce ze względu na różnorodność objawów i moment aktywacji.
Oto kilka faktów na temat celiakii, które pokazują, że warto wykonywać badania genetyczne w grupie ryzyka, aby mieć pewność co do stanu swojego zdrowia. (źródło: D. Satora, K. Bochen, A. Prystupa, J. Pietraszek-Mamcarz, J. Mosiewicz, J. Schabowski, Celiakia – choroba nie tylko dziecięca, „Family Medicine & Primary Care Review” 2011, 13, 1.)
- Dotychczas celiakia była uznawana za chorobę wieku dziecięcego, więc uważano, że nie ma potrzeby badania dorosłych. Aktualnie 60% nowo rozpoznanych przypadków celiakii dotyczy właśnie osób dorosłych.
- Celiakia kojarzona jest gównie z problemami gastrycznymi. Gdy ich nie ma, przeważnie można usłyszeć, że nie ma potrzeby wykonywania badań w kierunku tej choroby. Tymczasem aż 70% przypadków z nowo zdiagnozowaną celiakią nie prezentuje objawów ze strony układu pokarmowego.
- Celiakia skąpoobjawowa czy bezobjawowa (dająca nietypowe objawy, np. niedokrwistość, hipercholesterolemię, zaburzenia neurologiczne, niepłodność czy poronienia) występuje nawet 7 razy częściej od celiakii charakteryzującej się klasycznymi objawami.
Celiakia objawy u dzieci – jakie symptomy mogą zaniepokoić?
Celiakia u dzieci może objawiać się problemami gastrycznymi takimi jak bóle brzuszka, biegunki, zaparcia, a nawet wymioty. Nie zawsze jednak musi dawać objawy typowo gastryczne. Może objawiać się też m. in. niskim wzrostem, zbyt małą wagą ciała, kłopotami z rozwojem czy wybuchami agresji. Celiakia u dzieci może ponadto wywołać wtórną nietolerancję laktozy (odwracalną), która może cofnąć się po kilku miesiącach od zdiagnozowania choroby i stosowania diety bezglutenowej. Dieta bezglutenowa (odpowiednio przestrzegana) przy celiakii powadzi do odbudowy jelit, które z czasem znów są wstanie trawić laktozę.
Celiakia u dorosłych – dużo częściej przebiega w sposób skąpoojawowy!
Celiakia u dorosłych dużo częściej daje objawy bardzo różnorodne i nieoczywiste. To oznacza, że u każdego choroba może objawiać się w zupełnie inny sposób i mieć całkowicie iny przebieg. Celiakia u dorosłych znacznie rzadziej daje objawy ze strony układu pokarmowego, chyba że są to osoby w podeszłym wieku czy u kobiety w ciąży. Szczególnie czujne powinny być osoby które starają się o potomstwo, ponieważ nieleczona celiakia zwiększa ryzyko poronień aż 10- krotnie oraz zmniejsza płodność nawet o 40%.
- Dieta Bezglutenowa – lekarstwo na celiakię
Dieta bezglutenowa jest “lekarstwem” przy celiakii, jednak nie zaleca się jej stosowania u osób, które nie mają problemów z glutenem. Taka dieta jest uboga min. w błonnik, witaminy (głównie grupy B) oraz minerały. Przed jej wprowadzeniem warto więc omówić ją z dietetykiem (aby była odpowiednio zbilansowana). Dieta bezglutenowa z wyboru i dieta osoby chorej na celiakię to dwie różne diety. Pacjenci z celiakią muszą unikać nawet śladowych ilości glutenu, które mogą dostać się do pożywienia na linii produkcyjnej. Dlatego osoby z celiakią powinny kupować jedynie produkty bezglutenowe, oznaczone symbolem przekreślonego kłosa. Jeśli jesteś na diecie bezglutenowej z wyboru, prawdopodobnie nie zwracasz uwagi na śladowe ilości glutenu. Dobierając produkty bezglutenowe, powinno się zwracać uwagę również na ich skład, ponieważ często są mocno przetworzone i zawierają min. emulgatory czy spulchniacze. Z tego powodu zawsze warto więc wybierać produkty pierwotnie bezglutenowe.
Dlaczego warto wykonać badanie genetyczne na celiakię?
- Jedyny pewny sposób, dzięki któremu można wykluczyć celiakię.
- Test można wykonać nawet w trakcie diety bezglutenowej.
- Badanie jest bezbolesne i proste do wykonania.
- W części sytuacji pozwala uniknąć biopsji jelita.
- Daje ważną informację dla rodziny, ponieważ celiakia może być dziedziczona.
- Pacjent otrzymuje bezpłatne zalecenia dietetyczne oraz lekarskie.
- Pozwala uniknąć poważnych konsekwencji, takich jak m.in. niepłodność czy nowotwory.
- Pewna diagnoza na całe życie, wynik ujemny to pewność, że celiakia Ci wcale nie grozi.
- Test jest całkowicie bezpieczny nawet dla małych dzieci.
Zamów test na celiakię
Pobierz próbki do badania na celiakię sam w domu. Twoje próbki zostaną objęte bezpłatną gwarancją na wypadek nieprawidłowego pobrania – 100% bezpieczeństwo.
Umów badanie